NGHỆ SĨ TRẺ: LÊN SÂN KHẤU BẰNG ÁNH HÀO QUANG – RỜI SÂN KHẤU BẰNG SỰ VÔ ƠN?
Khi giá trị cốt lõi bị bỏ quên giữa thời đại vội vã

Tác giả: Hainlt

12/05/2025

Trong vòng xoáy của một xã hội chuyển động không ngừng, nơi mà mỗi ngày lại có một cái tên mới xuất hiện, một gương mặt mới viral, nghệ thuật dường như đang đánh mất đi thứ thiêng liêng nhất của nó: lòng biết ơn và đạo làm nghề. Một bộ phận giới trẻ đang bước vào nghề với tâm thế “chiếm lĩnh sân khấu” mà không mang theo nền tảng đạo đức căn bản của người làm nghệ sĩ.

Thành công nhanh – quên cội nguồn nhanh hơn

Sự bùng nổ của mạng xã hội, gameshow và các nền tảng trình diễn đã tạo điều kiện để nhiều người trẻ tỏa sáng sớm. Tuy nhiên, ánh đèn sân khấu lại vô tình trở thành chiếc mặt nạ che khuất đi những thiếu hụt về nhân cách, đặc biệt là lòng biết ơn. Không ít người vừa “bước qua cánh gà” đã nhanh chóng phủ nhận nơi họ đã từng học tập, lãng quên những thầy cô đã tận tâm truyền nghề.

“Tôi tự bước lên” – một ngộ nhận thời đại

Một trong những biểu hiện đáng lo là sự phổ biến của tâm lý “tôi làm nên tôi”. Nhiều bạn trẻ tự cho mình là sản phẩm của sự nỗ lực cá nhân, hoàn toàn lờ đi công lao của người khác. Trong khi thực tế, nghệ thuật là chuỗi kế thừa và truyền thụ, không ai có thể tự mình bước lên sân khấu mà không qua đào luyện.

Không hiếm gặp những trường hợp nghệ sĩ trẻ phớt lờ người thầy đã từng dìu dắt, tránh nhắc đến nguồn gốc đào tạo, và chỉ tập trung xây dựng hình ảnh cá nhân bằng lớp vỏ lấp lánh. Họ tự tin đứng trên sân khấu lớn, nhưng trống rỗng trong tâm hồn – bởi họ đã cắt đứt sợi dây liên kết với gốc rễ làm người nghệ sĩ.

Một lời dạy ngắn – cũng là một đời tri ân

Không phải ai cũng có cơ hội học hàng năm trời với một người thầy. Có khi, đó chỉ là một khóa học ngắn hạn kéo dài vài ngày. Có khi, đó chỉ là một buổi chỉnh nhạc, một bài thị phạm, một câu nhận xét lướt qua. Nhưng chính những khoảnh khắc tưởng chừng nhỏ bé ấy lại là mạch nguồn khơi mở tư duy, thái độ làm nghề cho một nghệ sĩ trẻ.

“Một người thầy không nhất thiết phải kèm bạn suốt nhiều năm mới đáng được gọi là người truyền nghề. Chỉ cần họ từng cho bạn một hướng đi đúng, từng nói một câu khiến bạn tỉnh ngộ, hay từng chia sẻ một kinh nghiệm khiến bạn thay đổi cách tiếp cận sân khấu – thì bạn đã chịu ơn người đó,”
trích lời Biên Đạo Múa, nghệ sĩ múa và giảng viên Múa có hơn 25 năm đào tạo nghệ thuật biểu diễn.

Biết ơn không tính bằng số tiết học. Nó đo bằng sự khiêm nhường của người nghệ sĩ – biết mình đã học được điều gì từ ai, và sẵn lòng nhắc đến điều đó bằng lòng trân trọng. Một câu nói đúng lúc, một bài dạy đúng thời, có thể chính là chiếc chìa khóa giúp người trẻ vượt qua khủng hoảng tư duy nghệ thuật hay bế tắc nghề nghiệp.

Đạo đức nghề: nền móng bị xem nhẹ

Khác với các ngành kỹ thuật hay kinh doanh, nghệ thuật là lĩnh vực gắn liền với nhân cách. Người nghệ sĩ không chỉ cần có kỹ năng, mà còn phải có chiều sâu văn hóa và đạo đức. Sự vô ơn trong giới trẻ làm nghệ thuật không chỉ là thái độ thiếu tôn trọng cá nhân, mà là biểu hiện của một lỗ hổng trong quá trình trưởng thành nghề nghiệp.

Một chuyên gia nghiên cứu giáo dục nghệ thuật, từng cảnh báo:

“Khi một người trẻ mất đi khả năng ghi nhớ công ơn, họ cũng đang mất đi khả năng thấu cảm – điều thiết yếu của nghệ thuật. Người diễn xuất, hát hay, múa đẹp nhưng vô cảm với người dạy mình thì không thể chạm vào cảm xúc khán giả lâu dài.”

Nghệ thuật cần nhiều hơn sự đẹp – cần sự trọn vẹn nhân cách

Thế hệ nghệ sĩ đi trước luôn xem lòng biết ơn là một phần của nhân cách nghề nghiệp. Những tên tuổi lớn, dù đạt đến đỉnh cao sự nghiệp, vẫn nhắc về người thầy đầu đời bằng sự thành kính. Bởi họ hiểu, sự lớn mạnh không bao giờ là một hành trình đơn độc.

Ngày nay, khi một lớp nghệ sĩ trẻ nổi lên chỉ qua một MV, một cuộc thi truyền hình, hay một clip triệu view, câu hỏi đặt ra là: ai sẽ nhắc nhở họ rằng, cái nghề này không chấp nhận sự vô ơn?

Thông điệp cuối cùng: Làm nghề để sống, hay sống để làm nghề?

Câu hỏi không dễ trả lời, nhưng cần được đặt ra nghiêm túc. Nếu nghệ thuật chỉ còn là công cụ kiếm sống, chạy show, xây dựng thương hiệu cá nhân mà thiếu đi nền tảng đạo đức – thì sớm hay muộn, người nghệ sĩ cũng sẽ tự đánh mất chính mình.

Làm nghệ sĩ không phải là bước lên sân khấu cho khán giả vỗ tay, mà là bước lên với trái tim còn ghi nhớ người đã dẫn dắt mình đến đó. Nghệ thuật là một con đường dài – chỉ người có nhân cách mới đi được đến tận cùng.